Evolutie in de rechtspraak
Op basis van politieke beslissingen zijn wetten en regels voortdurend aan verandering onderhevig. Dat geldt natuurlijk net zozeer voor de juridische spelregels die het verloop van een strafzaak bepalen. En dat is maar goed ook. Want waar bijvoorbeeld de rechtspraak ooit in handen lag van de adel, zijn het nu gelukkig onafhankelijke rechters die de uitkomst van een strafzaak bepalen (al wordt ook nu die onafhankelijkheid nogal eens in twijfel getrokken…). Eén van de meer recente verworvenheden binnen ons rechtssysteem is uitgebreide spreektijd voor slachtoffers van zwaardere misdrijven. Maar hoe zit dit precies? En waar moet hierbij door slachtoffers allemaal rekening mee worden gehouden? Hierover meer in dit blog.
Een langgekoesterde wens
Vanaf 1 juli 2016 werd het voor slachtoffers mogelijk om zich tijdens een rechtszaak uit te laten over bijvoorbeeld de schuldvraag en de straf die zij passend achten. Vóór dat moment was het voor slachtoffers uitsluitend mogelijk om een toelichting te geven op de persoonlijke impact die een misdrijf op hen had. Met deze wetswijziging ging een langgekoesterde wens van veel slachtoffers in vervulling. Dit werd bijvoorbeeld nog maar eens duidelijk tijdens de geruchtmakende moordzaak van Nicole van den Hurk. Omdat de familie van het slachtoffer van mening was dat zij te weinig spreektijd kregen, dienden zij zelfs een wrakingsverzoek in.
Voorzichtig optimisme?
Op het moment van schrijven is het nog wat vroeg om conclusies te trekken over het daadwerkelijke succes van verruimde mogelijkheden tot spreektijd. Zo is nog niet duidelijk in hoeverre vooraf genoemde bezwaren terecht bleken. Bijvoorbeeld over verkeerde verwachtingen over de invloed die slachtoffers op de uitkomst van proces kunnen uitoefenen. Wel heeft de minister onlangs aangekondigd meer geld voor projecten rond extra spreektijd uit te trekken, dus vanuit het ministerie lijkt men voorlopig positief te zijn.
Het belang van voorlichting en advies
Zoals de Rijksoverheid zelf ook aangeeft, is het van groot belang dat in aanloop naar het daadwerkelijke spreekmoment het slachtoffer goed bijgestaan en geadviseerd wordt. Bijvoorbeeld door slachtofferhulp, de officier van justitie, maar zeker ook voor de betrokken advocaat. Op die manier kunnen er bijvoorbeeld geen misverstanden ontstaan over wat spreektijd kan bewerkstelligen en wat er (niet) veranderd aan de rol van het slachtoffer binnen het strafproces. En over de gevolgen (positief en negatief) die spreektijd voor het slachtoffer met zich mee kunnen brengen.
Een voorbeeld van een advocaat die u bij kan staan
Bent u als slachtoffer verwikkeld geraakt in een rechtszaak? En bent u daarom op zoek naar een advocaat die u kan wijzen op al uw rechten en plichten die met deze situatie gepaard gaan? Bijvoorbeeld op het gebied van spreektijd? Neem dan bijvoorbeeld eens een kijkje op de website van Rechtnet Advocaten. Zij kunnen u uitstekend adviseren over alles wat er bij een rechtszaak komt kijken, afhankelijk van uw rol daarin. En natuurlijk kunnen ze u ook vakkundig bijstaan.